Literature لیبل والی اشاعتیں دکھا رہا ہے۔ سبھی اشاعتیں دکھائیں
Literature لیبل والی اشاعتیں دکھا رہا ہے۔ سبھی اشاعتیں دکھائیں

ہفتہ، 8 فروری، 2020

Ishaq Tunio profile by Rahmat Tunio




Sep 8, 2015 at 10:46 PM

PROFILE
 Lover of Sindh, a former journalist Writer and the marvelous poet Ishaq Tunio 
By Rahmat Ali 
2k13/MC/86

There are people when you meet them, they change your perception about life, such people with their hard work and talent have rendered  great services to society, such people are driving force behind the development of society in which they live. In Sindh, there are many such people who despite living seven oceans far but still possess great love for their people and Sindh, such as Dr. Sarang Ansari, lives in New York, his work and poetry are obvious examples of great love for Sindh and Sindhis. On the other hand Aziz Narejo a leading US-based Sindhi rights activist and president of Sindhi Association of North America (SANA). Amongst them Ishaq Tunio is one, lives in USA but he continuously work for rights of Sindh as well as Sindhis living in USA. , striving hard for the development and betterment by serving through his multidimensional talent.
 Ishaq Tunio was born nine years after the independence of Pakistan. In that era, he has learned a lot in childhood about the conditions of country and as well Sindh. That period and its effects had changed his thoughts and also the personality. It is the patriotic love for Sindh, he wrote many marvelous poetry, amongst them the popular songs “HIN JANAM ME, HUN JANAM ME, MAN JITAY B HUJA SINDH TUHNJO THEYAN” sung by the Music’s Queen Abida Parveen. “JHALI AA MITHI SINDH JHOLI, BACHAYO HE DHARTI MITHI BOLI sung by Ahmed Mughal” are the best creation of Ishaq.
Ishaq Tunio a former journalist, writer and poet has represented The Sindh Case at different forums, working as an IT Consultant in USA, where he continuously involved in the advocacy for human rights and the rights of indigenous Sindhis. He has been associated with many Sindhis’ associations like SANA etc. and also established an organization for Sindhis living in the America, named as “Friends of River Indus”.
He opened his eyes (born) in the District Kamber’s small hamlet Thorhi Bijar in the home of small landlord on March, 1, 1956. He received primary education from his native village, Secondary education from the neighboring town Ber Sharif. Later, he decided to get higher education on the University level. Afterwards, Ishaq obtained the degree of B.A (Hons) English from Sindh University, and Masters’ degree in Economics from the Karachi University.
In 1989 he passed the CSS exam, he started career from the Sindhi journalism in 1998 by joining Awami Awaz Sath, then joined The Sindh Express (English) as Sub-Editor. As a journalist he rendered his services at different platforms, He remained regular columnist of Hilal Pakistan newspaper in 1980, and after the eight years joined Awami Awaz Sath as a Sub Editor volunteer), and In-charge of Weekly page (weekly magazine Editor).He interviewed the Late Saeen G.M Syed in 1991, which was transmitted many years later through the radio, voice of Sindh, London. Contributed to several Sindhi, English and Urdu magazines, newspapers and online blogs, and associated with English-Language newspaper The Nation as a staff reporter, senior correspondent and in-charge in Sindh in 1992, and that time he also worked in Daily Pukaar, Sindhi Newspaper. And from 1995 to 1997 he was an Editor of The Indus News Network (online first South Asian daily e newspaper from Chicago). 
Being a vocal activist and the member of US-based Pakistani forums and the Sindhi association in North America and Europe, he was offered a ticket in 2007 by the Pakistan People’s Party (PPP), but later, because of a stronghold of feudal networking, Party denied him a smaller status. Afterwards he took himself far from it.
Now he contributes his time to the literarily and culturally activities as well in the Social organizations. Ishaq has earned his name in the fields of journalism, Social work and poetry through his endless hard work and talent. He is believed as good journalist, writer, poet and also the human rights’ activist. He always stats that “although I live in the USA but my heart and Soul is in the Sindh, whatever happens in the Sindh I keep myself aware about its all issues. When I come to the Sindh, my heart always says no to return USA”.



Nafees Ahmed Shaikh By Bhanomal

Sep 9, 2015 at 12:46 AM


پروفائيل
 نفيس احمد شيخ
ڀانومل ٽيون سال 27
نفيس احمد شيخ ناشاد جي باري ۾ ڇا لکجي ۽ ڇا نه لکجي سندس شخصيت ئي اهڙي آهي، رُت بهار جهڙي رنگدار ۽ گل وانگر خوشبودارآهي، جنهن کي ڪئيي پاسا ۽ پهلو آهن. ناشاد صاحب جو جنم پهرين نومبر 1947 ع ۾ ٿرپارڪر جي تاريخدان ۽ ليکڪ رائچند راٺوڙ جي گهر ٿيو جنهن تاريخ ريگستان جهڙو شاهڪار ڪتاب لکيو. شروعاتي تعليم چيلهار شهر ۾ ۾ پرائي ۽ اعليّ تعليم لاءِ حيدرآباد شهر کي اچي وسايو ۽ سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو ۾ سنڌي جي شعبي داخلا ورتائين ۽  ايم اي پاس ڪيائين. نفيس احمد شيخ جو مانائتونالوادب ۾ ڪنهن به تعارف جو محتاج ڪونهي سندس شگفته عالم آشاڪار آهي. پاڻ ورهين جا ورهين سنڌي ادب جي محسن شخصيتن جناب غلام محمد گرامي ۽ راشدي برادري جي ڇانُو ۾ رهيا، سندن علمي ادبي ڪردار ذهانيتن هيٺ سندس ادبي ۽ اخلاقي ترتيب آهي. ادب ۾ شروعات ”ٽماهي مهراڻ “ رسالي سان ٿي ۽ هن رسالي ۾ چاليهارو سال خوش اصلوبي سان ڪم ڪيو، ان دوران ڪيترائي خاص نمبر شايع ڪيائون جن ۾ سيرت ،تحريڪ آزادي، سنڌي ادب، راشدي، رني ڪوٽ، تنوير عباسي، شيخ اياز، مرزاقليچ بيگ، گولڊن جوبلي جهڙا نمبر سندن خدمتن ۽ محنتن سان شايع ٿيل اهي پرچا تاريخ ۽ ادب جا اهم دستاويز آهن. سندس ڪيل قابل فخرخدمت عملي لياقت ڪنهن کان به ڳجهي نه آهي. سائين جن جي 1964ع کان 2009ع تائين سنڌ ادبي بورڊ ۽ ادارا مهراڻ سان وابستگي رهي.هاڻي فري لاسسنگ (ادبيات/تحقيق) شاهه جي رسالي تي ڪم ڪري رهيا آهن، 1978ع ۾ ”نيشنل ڪلچر ايوارڊ“ گورنمينٽ آف پاڪستان منسٽري  ۽ رليجيس ۽ افيئر ڏنو، ۽ ”اُٺا مينهن ملير“ ڪتاب به سائين جن جو لکيل آهي. مهراڻ اداري ۾ ايڊيٽر جي دوران هن 94 پرچا چپرايا،1986،87،88 ۾ جاپان،فلپائن ۽ ملائيشا جهڙن ملڪن جا ادبي مطالن کي ترتيب ڏنا. ناشاد شيخ جي قابل فخر دوستن ۾ نصير مرزا ،ڊاڪٽر غلام علي الانا، غلام رباني آگرو ۽ ٻيا کوڙ سارا آهن جيڪي ادبي حوالي سان آهن .1980 ع   ۾ ناشاد کي قومي ادبي پروگرام جي طور تي غير تڪراري ادبي شڪشت جي پيش ڪئي ويئي. پاڪستان جي طرفان 1984 کان 1988ع تائين صوبي سنڌ جي لاءِ پراونشل ڪورآڊينٽر  مقرر ڪيو ويو. انهي جي دوران صوبائي آفيس تيار ٿيڻ تائين خدمتون سرانجام ڏنيون، ناشاد جي محنتن کي نظر ۾ رکندي سنڌ ادبي بورڊ پاران ريٽائيرمينٽ ٿيڻ کان پوءِ به ٽي سال سنڌ جي ادبي  بورڊ جو ڪم کي سنڀاليو، جيڪو سفر تقريبن 2 نومبر 2009ع تائين جاري رهيو. سنڌ جي عملي ادبي حوالي سان ثقافتي، تحقيقي ۽ ٻين ادبي ڪمن ۾ عزت جي نگاهه سان ڏٺو ويندو آهي. سنڌي ادب ۾ گرامر جي چُڪن ته مون کي اڄ به انتهائي افسوس ٿيندو آهي، شاعرن ۾ شاهه لطيف،شيخ اياز،عبدلڪريم گدائي جو 1956ع ۾مهراڻ ۾ چپيل شاعر  سڄي زندگي ياد رهندو آهي.
”ٿرن تي ٿيندا وسڪارا،سنگهارن ۾ سُڪار ايندو“
بهار ايندو قرار ايندو.....!!!!
ننڍپڻ ۾ شادين مرادين ۾ مٺيءِ جي امر ڪلاڪار مراد فقير جو دلربا آواز اڃان تائين ڪنن ۾ پيو وڄندو آهي.
”وڻن مٿان واهه جي ويهي،ڪانگل ڪئي تو ڳالهه جا،“
ڏي خبر ايندا، ڪڏهن هت محب محرم حال جا.
زندگي جي سموري سونهن شاعري ۽ موسيقي آهي .شاگردن کي گھرجي ته مختلف مسئلن کي مختلف صورتن ۾ درگذر مقدم رکڻ ۽ مختصر حياتي ۾ هر ڪنهن سان وڌ کان وڌ حُسن سلوڪ جي عملي ڪوشش ڪن.ڪنهن به خوشفهمي کان پرهيز ڪرڻ کپي.
ڀانو مل 27 ٽيون سال 8/09/2015

Haseeb Nayab Mangi Interview by Athar Abro


May 18, 2016 at 2:16 AM

Haseeb Nayab Mangi Interview by Athar Abro 

شڪارپور جي نوجوان ليکڪ حسيب ناياب منگي کان شڪارپور متعلق انٽرويو
اطهرالدين ابڙو

شڪارپور ۾ سنڌ جي نامياري شاعر ۽ اديب ”نقش“ ناياب منگيءَ جي گهر ۾ 2 جنوري 1987ع تي جنم وٺندڙ نوجوان ليکڪ حسيب ناياب پنهنجي ابتدائي تعليم پنهنجي پاڙي واري شاهه حسين پرائمري اسڪول مان پاس ڪري شهر جي مشهور قاضي حبيب الله هاءِ اسڪول مان مئٽرڪ جو امتحان پاس ڪري شاهه لطيف ڪاليج مان انٽر جو امتحان پاس ڪيائين، جڏهن ته بي.اي ۽ ايم.اي (سنڌي) جا امتحان شاه لطيف يونيورسٽي خيرپور مان پاس ڪيائين. هو ننڍي هوندي کان پنهنجي والد جي نگراني هيٺ لکندو رهي ٿو، گهڻي وقت کان هو تحقيق جي ڏکئي پيچري تي هلي شڪارپور جي تاريخ ۽ ان جي مشهور شخصيتن تي لکندو رهي ٿو، هن وقت هو هر پرائيويٽ ڪاليج ۾ سنڌي ادب جو ليڪچرار آهي. اچو ته ساڻس ڳالهه ٻول ڪريون.
 سوال: اوهان ادب جي دنيا ۾ پير ڪيئن پاتو ؟
جواب: ادا اکيون کوليون ته پنهنجي گهر ۾ ڪتابن ۽ پنهنجي والد کي لکندي ڏٺو، منهنجو والد مون کي هميشه پنهنجي ڀر ۾ ويهاري ڪتابن جو مطالعو ڪندو هيو آئون به انهن سان گڏ ڪتاب پڙهندي پڙهندي پڙهڻ،کين ڏسندي ۽ سندن رهبريءَ ۾ لکڻ شروع ڪيو.
سوال: اوهان نثر ۽ نظم ۾ ڪهڙي ڪهڙي صنف ۾ لکي چُڪا آهيو ؟
جواب: ادا مان نثر ۾ مضمون ۽ ڪهاڻي جڏهن ته شاعريءَ ۾ نثري نظم تي طبع آزمائي ڪري چڪو آهيان، ان کانسواءِ ڪيترن ئي تاريخي مضمونن ۽ مقالن توڙي ڪهاڻين جو ٻين ٻولين مان سنڌي زبان ۾ ترجمو ڪري ڇپائي چڪو آهيان.
سوال:ادا شڪارپور اوهان جو موضوع ڪيئن بڻي؟
جواب: مان اوهان کي ٿورو تفصيل سان ٻڌائيندو هلان ته شڪارپور جي تاريخ تي صحيح نموني تحقيق ڪرڻ جو ڏانءُ پنهنجي شڪارپوري دوستن کي منهنجي والد جي صحبت ۾ مليو، هو جڏهن اول ڪشمور ۽ پوءِ روهڙيءَ ۾ رهائش اختيار ڪرڻ دوران جيڪو شڪارپور متعلق انگريزي ۽ ٻين ٻولين ۾ مواد گڏ ڪيو هئائون تنهن کي دوستن جي سامهون آڻي انهن کي شهر جي تاريخ تي تحقيق ڪرڻ لاءِ اڪسائڻ ۾ منهنجي والد جو اهم ڪردار ادا ٿيل آهي، هو سالن جا سال شهر جي ڪنهن تاريخي عمارت يا ڪتبي تي تحقيق ڪندا رهندا هئا جيئن پڙهندڙن ۽ شاگردن جون راهون هموار ٿين ۽ ماضيءَ ۾ جن ليکڪن تاريخ سان هٿ چراند ڪئي آهي تن کي وائکو ڪري حقيقت کي نروار ڪرڻ ۾ سندن ڪردار ادا ٿيل آهي، انهن مان جيڪو ڪجهه پرايو ۽ سندن وفات کانپوءِ انهن جي اڌ ۾ ڇڏيل پورهئي کي مڪمل ڪري ۽ جن عنوانن تي اڃان ادبي ڪم ڪري نه سگهيا تن کي منظر عام تي آڻي هڪ طرف پنهنجو فرض مڪمل ڪري رهيو آهيان ۽ ٻئي طرف شڪارپور جي تاريخ جا وکريل ورق به محفوظ ڪرڻ لاءِ پنهنجو ڪردار ادا ڪري رهيو آهيان.
سوال: هن وقت تائين اوهان انهن ڪهڙن موضوعن تي لکي چڪا آهيو جن تي ماضيءَ ۾ ڪم نه ٿي سگهيو آهي؟
جواب: ادا هن وقت تائين مان شڪارپور جي تاريخ ۽ ان سان وابسته موضوعن تي چاليهن کان مٿي تحقيقي ۽ تاريخي مضمون ۽ مقالا لکي چُڪو آهيان، جن ۾ ”شڪارپور جي امام بارگاهن جي تاريخ“، ”شڪارپور جي انڊرگرائونڊ ڊرينج سسٽم جي تاريخ“،”شڪارپور ۾ شاهه جي رسالي جو مطالعو“، ”سامي سان وابسته ماڳن جو تعارف“، ”شڪارپور جي تاريخ جو ابتدائي ورق: جتوئي پرڳڻو“، ”شڪارپور جي عورتن جو سنڌي ادب ۾ حصو“،”شڪارپور جو هاٿيدر“،”ميونسپل اسڪولس بورڊ شڪارپور جي تاريخ“، ”شڪارپور متعلق ڇپيل جاگرافين جو تنقيدي جائزو“ ، ”شڪارپور ۾ واپاري تعليم جي مرڪزن: اوجهن جي تاريخ“ ۽”شڪارپور ۾ ڪاٺي جو ڪم ڪندڙ خاندانن جو تعارف“ اهڙا مضمون ۽ مقالا آهن آهن جيڪي پنهنجي تاريخ ۾ نوان ۽ اهم آهن.
سوال: اهي ته تاريخي ۽ مختلف ماڳن جي حوالي سان اوهان جي پوهئي جو مختصر وچور هو، هن ۾ شخصيتن جو ذڪر ته ڪونهي جن متعلق اوهان سويل پئي ٻڌايو ؟
جواب: ڀاءُ آئون شڪارپور جي چاليهن کان مٿي علمي، ادبي، سماجي، سياسي ۽ تعليمي شخصيتن جا تعارف ۽ انهن جي ادبي توڙي سماجي ۽ سياسي خدمتن تي لکي چڪو آهيان، اهو منهنجو اصول رهيو آهي ته آئون شخصي حوالي سان ان موضوع  تي قلم ئي نه کڻندو آهيان جن تي اول ڪم ٿيل هوندو آهي، ها البته ماضيءَ ۾ جن ليکڪن کان انهن شخصيتن متعلق ڪي غلطيون ۽ ڪا معلومات رهجي وئي هوندي آهي ته تحقيق ڪري آئون ان شخصيت تي لکي وٺندو آهيان هاڻي ان حوالي سان منهنجو هڪ ڪتاب ڪمپوز ٿي رهيو آهي جنهن ۾ انهن شخصيتن جي چونڊ ڪئي وئي آهي جن تي گهڻي ڀاڱي ماضيءَ ۾ قلم ئي ناهي کنيو ويو .
سوال: اوهان جي نظر ۾ شڪارپور لاءِ اهي ڪهڙا موضوع آهن جن تي لکڻ گهرجي؟
جواب: مان سمجهان ٿو ته شڪارپور جي سياسي، تعليمي ۽ واپاري تاريخ تي لکڻ جي تمام گهڻي ضرورت آهي، ائين جيڪڏهن ڪو قلم کڻندو ته شڪارپور جي مڪمل تاريخ جا اهي رخ به مڪمل ٿيندا ويندا.
سوال: شڪارپور تي جيڪو ڪم ٿيو آهي تنهن کي اوهان ڪئين ٿا ڏسو ؟
جواب: ادا شڪارپور تي هن وقت تائين مختلف موضوعن سان ڀرپور ڏهه ڪتاب ڇپجي چُڪا آهن اهي پنهنجي لحاظ کان صحيح ۽ شڪارپور جي تاريخ جي حوالي سان ڪي راهون هموار ڪندڙ ضرور آهن ۽ شاگردن لاءِ هڪ هٿي ثابت ٿيا آهن، باقي ڪي ايڪڙ ٻيڪڙ غلطيون جيڪڏهن رهجي وڃن ته انهن تي ٻين لکندڙن جو به تحقيق ڪرڻ فرض آهي صرف جيڪو ڪجهه اسان جي حصي ۾ آيو آهي ان تي ڀاڙڻ ناداني ٿيندي .
سوال: اوهان ليکڪ جي حيثيت ۾ ڪئين ٿا ڏسو ته شڪارپور جي مسئلن جو حل ڪئين ٿي سگهي ٿو ؟
جواب: ان سوال جو جواب اهو ئي ڏئي سگهجي ٿو ته پنهنجو پاڻ کي شهر لاءِ وقف ڪري ڇڏجي ته شهر مان مسئلا حل ٿيندا ويندا، جن جي حصي ۾ جيڪو ڪم اچي ٿو تنهن کي هو ايمانداري ۽ سچائي سان نڀائي پنهنجي شهر کي مسئلن کان آزاد ڪرائي سگهن ٿا.    
سوال:پڙهندڙن لاءِ ڪو پيغام ؟
جواب: ادا پيغام اهو ڏيڻ چاهيان ٿو ته پنهنجي وطن سان پيار ڪريو ۽ ان جي حفاظت لاءِ ڪو نه ڪو ڪردار ادا ڪريو، پنهنجي شهر جي تاريخ کي محفوظ ڪرڻ لاءِ وڏڙن کان انٽرويو ڪريو ۽ تحقيق ڪري پنهنجي شهر جي صحيح تاريخ کي ورقن ۾ سمائي ايندڙ نسل لاءِ راهن کي هموار ڪريو. 


اتوار، 26 جنوری، 2020

Interview: Dr Javed Iqbal By: Ahmed Raza

By: Ahmed Raza
Nov 14, 2013 at 5:29 AM



Increasing redundancy repels youth from Urdu: Dr Javed
Interview: Dr Javed Iqbal

Introduction: Mr. Javed Iqbal was born on March 23, 1964 in Latifabad. After his early education, he received Graduation and Masters Degree in Urdu Literature from Government Degree College in 1987. He has been associated with Urdu department since 1987. Quest of education propelled him completing his MPhil in 1995 and doctorate in 2002. Dr Javed was recently promoted as Dean of Arts Faculty which makes him the youngest Dean in UoS history.


Roshni:  Why did you choose teaching as a profession?
Dr Javed: I had always liked this field, when I was young; I enjoyed the company of literate personalities like, Professor Persian Language at UoS, Huzoor Ahmed Saleem, founder of Cosmopolitan School System, Professor Arshad Raza, Prof. Habeeb Arshad, Ateeq Ahmed Jilani, and advocate Mushtaq Ahemd. From there; I got the desire to become like them.
Roshni:  What difficulties you faced during your career?
Dr Javed: As I belong to a lower class family, it was never easy to continue my study having an excessive burden to support family. I therefore worked as a part-time electrician. However, I always carried my books along with my tool box. I often studied hours at night to complete my Masters Degree. My patience was rewarded and I was appointed as lecturer at Urdu Department University of Sindh.

Roshni: Why did you prefer research field over creative work?
Dr Javed: Earlier in my career, I wrote many short poems, ghazliyat, essays and afsaney. But, soon I realized that this field expects a lot of time and attention, unfortunately I was too busy to keep the wheel of my domestic responsibilities moving. I therefore had no option but to switch my field of interest and research work on Urdu Literature was always my second interest after writing. Still, for my catharsis, I seldom write some poems or short stories.
Roshni: How do you compare both fields (writing & Research)?
Dr Javed: One cannot justify both fields by placing one over another. Each has its own importance, its own domain. Writing poetry or prose is an art to convert your feelings and ideas on paper. Research on Urdu literature tells us the quality of today’s and old Urdu Literature by their comparative study.
Roshni: How many research papers have you written?
Dr Javed: I wrote my first monograph during masters, on “Personality and Work of Fazal Ahmed Kareem Fazli.” Further I have written research papers about research-work done earlier on “Ameer Minayi.” Further I have written articles on “Urdu Tabsara Nigari,” “Urdu Taqreer Nigari” and many other topics.
Roshni: How many M.Phil/PhD scholars have you supervised?
Dr Javed: Six PhD and two M.phil Scholars have completed their degree under my supeervision, while, twelve M.phil and PhD scholars are under process.
Roshni: Being a researcher of Urdu literature, how do you see excessive use of slang words in Urdu?
Dr Javed: Earlier, slangs were considered bad and therefore were not included in dictionaries. But, now many slang words are not only accepted but also included in Urdu dictionaries, considering their extensive use in spoken Urdu. However, one should use them before selective gatherings and listeners.
Roshni: What do you think of young generation Urdu poets?
Dr Jawed: I consider them disgrace to Urdu Poetry. This poetry has worse effects on our youth and influences their thoughts. This vulgarity would not last long. However, this generation also has poets like, Amjad Islam Amjad, Mohsin Naqwi, Iftikhar Arif and Jameel-ud-deen Aali.
Roshni: Why do you think is youth disinterested in Urdu Literature?
Dr Javed: Due to increasing redundancy, most of our youth propel towards English language instead, which creates many job opportunities in national and multi-national companies. Parents too, focus on science-subjects rather than their national language.

ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ Profile by Rauf Chandio

Dur muhammad Pathan Profile by Rauf Chandio

Sep 17, 2014 at 7:12 PM


پروفائيل

گل حيات انسٽيٽيوٽ جو گل ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ
رئوف چانڊيو
لاڙڪاڻي جي ڌرتي هزارين سالن کان پنهنجو تاريخي ۽ علمي وجود رکي ٿي، جنهن جو مثال موئن جو دڙو ئي ڪافي آهي. هن ڌرتي ڪيترائي وطن ۽ علم دوست انسان پيدا ڪيا، جن ۾ شهيد ذوالفقار علي ڀٽو، شهيد بينظير ڀٽو ۽ سوڀو گيانچنداڻي جهڙيون انيڪ عظيم شخصيتون شامل آهن. لاڙڪاڻي جي اهڙين شخصيتن جو ذڪر ڪجي ته انهن ۾ هڪ ٻي شخصيت ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جو نالو به اُڪري اچي ٿو. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ سنڌ جو ناليوارو تعليمدان، ليکڪ، محقق، تاريخدان، شاعر، ڪهاڻيڪار ۽ هڪ ڊرامه نگار سميت گهڻ رُخي شخصيت آهي. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جو جنم 25 مئي 1945ع ڌاري ڳوٺ خير محمد آريجا تعلقي ڏوڪري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ٿيو۔ پاڻ بنيادي تعليم سندس ڳوٺ مان ئي حاصل ڪئي، جنهن بعد 1971ع ۾ بي ايڊ، 1972ع ۾ ايم اي سنڌي ادب ۾، ۽ 1979ع ۾ سنڌ يونيورسٽي مان ”ڪراچي جو سنڌي ٻولي ۽ علم ادب جي ترقيءَ ۾ حصو “ جي عنوان تي پي ايڇ ڊي جي ڊگري حاصل ڪئي۔ ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ پنهنجي ملازمت جي شروعات 1973ع کان ليڪچرار طور شروع ڪئي،  1985ع کان 1990ع تائين انسٽيٽيوٽ آف سنڌ الاجي ۾ ڊپٽي ڊائريڪٽر ۽ ڊائريڪٽر طور خدمتون سرانجام ڏنيون۔ ان عرصي ۾ پاڻ سنڌ جي مختلف تعليمي ادارن ۾ ايسوسيئيٽ پروفيسر، ضلعي جو تعليمي آفيسر سميت مختف ادارن ۾ پنهنجون ذميواريون نڀايون۔ ان کان علاوه ڊاڪٽر صاحب ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو جو پرنسپال،
ڊائريڪٽر نان فارمل ايجوڪيشن سنڌ، زيبسٽ انٽرميڊيئٽ ڪاليج لاڙڪاڻو جو پرنسپال، لاڙڪاڻو ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي جو باني ميمبر، سچل ادبي مرڪز لاڙڪاڻو جو صدر، شاهه لطيف يونيورسٽي خيرپور جي تعليمي ڪائونسل جو ميمبر، سنڌي ادبي بورڊ جي بورڊ آف ڊائريڪٽرس جو ميمبر، انٽرميڊيئٽ بورڊ لاڙڪاڻو جي تعليمي ڪائونسل جو ميمبر سميت ٻين ڪيترن ئي ادارن ۾ بورڊ آف ڊائريڪٽرس جو ميمبر ۽ صلاحڪار رهيو آهي۔ ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جو ادبي ميدان ۾ ڪيل ڪم کان ڳجهو نه هوندو، ڊاڪٽر صاحب 30 جي لڳ ڀڳ ڪتاب لکيا، جيڪي ڇپجي پڻ چڪا آهن. جن ۾ ”اسانجا اديب“، ”آئينا ۽ اولڙا“، ادب ۽ ماحول“، ”سنڌ ۾ سياسي چرپر“، موتي مور ملوڪ جا“ وغيره شامل آهن. ”اونداهيءَ جا اولڙا“ سميت سندس ڊراما پي ٽي وي تان پڻ نشر ٿي چڪا آهن۔ ڊاڪٽر صاحب کي سندس ڪيل ادبي ڪم تي ڪيترائي ايوارڊ پڻ مليا آهن جهڙوڪ سنڌ مدرسه سلور ميڊل ايوارڊ، وائيس چانسلرس ميڊل، سگا گولڊ ميڊل ايوارڊ، لاڙڪاڻو ايوارڊ ۽ صدارتي ايوارڊ”تمغه امتياز“ سان پڻ نوازيو ويو آهي۔ ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ هن وقت به حياتي جي ستين ڏهاڪي دوران به ڪجهه نه ڪرڻ کان ڪجهه ڪرڻ بهتر ۽ پنهنجي مدد پاڻ جي اصولن تي قائم رهندي پنهنجي ڳوٺ ۾ علم جي هڪ کاڻ گل حيات جي نالي سان هڪ انتهائي اهم تحقيقي انسٽيٽيوٽ هلائي رهيو آهي. جتي نه رڳو سڄي ملڪ پر دنيا ۾ سنڌ ۽ تاريخ تي تحقيق ڪندڙ علم جا متلاشي اچي پنهنجي علمي اُڃ اجهائيندا آهن. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ ”گل حيات انسٽيٽيوٽ“ جو نالو پنهنجي والد گل محمد ۽ والده حيات خاتون جي نالي تي رکيو، هن اداري گل حيات ۾ 1843ع کان وٺي هن وقت تائين مختلف شعبن ۾ ڪم ڪندڙ شخصيتن جنهن پليٽ فارم، تنظيمن ۽ ادارن ۾ اهي ڪم ڪن ٿا ۽ انهن جي ڪم جي سموري تفصيل موجود آهي مختلف اخبارن ۽ رسالن ۽ انگريزن جي دور ۾ ڪم ڪندڙ 43 سياسي پارٽين جو رڪارڊ پڻ موجود آهن. اداري جي ويب سائيٽ پڻ قيمتي معلومات جو هڪ اهم ذريعو بڻيل آهي۔ هن اداري ۾ مختلف ملڪن جا نمائندا ۽ انٽرنيشنل انسٽيٽيوٽ آف سوشل هسٽري ايشيا جو ڊائريڪٽر ۽ ان وقت جي گورنر معين الدين حيدر به هن اداري جو دورو ڪري چڪا آهن. گل حيات انسٽيٽوٽ مان ڪيترن ئي شاگرد پي ايڇ ڊي ۽ سي ايس ايس جي تياري ڪري چڪا آهن ۽ ڪيترائي هن وقت به ڪري رهيا آهن. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ انهن چند ٿورڙن ماڻهن ۾ شامل آهي جن کي شهيد راڻي محترمه بينظير ڀٽو سندس ڀاءُ جي شهادت ۽ سندس حڪومت ختم ٿيڻ کانپوءِ موقف ٻڌڻ لاءِ پاڻ وٽ گهرائي صلاح مشورا ڪندي هئي. ڊاڪٽر در محمد پٺان جي هن اداري گل حيات انسٽيٽيوٽ ۾ شهيد ڀٽي جي خاندان جو سر شاهنواز ڀٽي جي ڏاڏي کان وٺي سمورن شهيدن جو رڪارڊ موجود آهي. جيتوڻيڪ ايم آر ڊي جو ڊرافٽ ته پيار علي الانه تيار ڪيو پر ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ ان جمهوري ڪم ۾ پيار علي الانه جو منشي ٿي شامل ٿيو. ڊاڪٽر صاحب جي ايڏي وڏي ڪم تي بلوچ اڳواڻ غوث بخش بزنجي به کيس پاڻ وٽ گهرائي کائنس 1940ع واري قرارداد جي ڪاپي گهري ۽ صوبائي خودمختياري بابت بريفنگ ورتي. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي اهليت، سوچ ۽ سندس ڪيل سمورين خدمتن تي ڳالهائجي ته مواد کٽڻ جيئن ئي نه آهي. سنڌ جي اها نامور شخصيت اسان جي نئين ٽهي توڙي ايندڙ نسل لاءِ به مشعل راهه بڻيل آهي.


The writing skill work was carried under supervision of SIr Sohail Sangi, at Department of Mass Communication University of Sindh

اردو شاعر شاهد عرف ڪشور ڪمار پروفائل

Urdu Poet Shahid Alias Kishwar Kumar Profile by Qayoom Sarohi




Sep 18, 2014 at 11:16 AM

پروفائل
هڪ ڇوڪري تي 15 ڪتاب سرجيندڙ 
اردو شاعر شاهد عرف ڪشور ڪمار
سنڌو ماٿري جي سرزمين عظيم شخصيتن کي جنم ڏنو آهي، جن علم، ادب، سياست توڙي دنيا جي هر شعبي ۾ پاڻ مڃايو آهي، ڪجهه گهڻ رخيون شخصيتون هونديون آهن، جيڪي پنهنجي سموري ڄمار جاکوڙ ۾ گذارڻ کي ئي زندگي جو اصل مقصد سمجهنديون آهن، اهڙين شخصيتن ۾ شاهد عرف ڪشور ڪمار جو پڻ شمار ٿئي ٿو، اصل نالو شاهد قريشي ۽ ادب جي حوالي سان شاهد عرف ڪشور ڪمار طور سڃاتو وڃي ٿو، شاهد قريشي حيدرآباد جي چتڙي چاڙهي واري علائقي ۾ اردو افسانه نگار فقير محمد قريشي جي گهر ۾ جنم ورتو، ابتدائي تعليم پرائڻ بعد انٽر سچل ڪاليج تلڪ چاڙهي مان ڪيائون، جنهن کانپوءِ اعليٰ تعليم پڻ ورتي، شاهد قريشي پڙهيل لکيل ۽ ادبي گهراڻي سان تعلق هجڻ ڪري پرائمري جي دور ۾ شاعري لکڻ شروع ڪئي، شاعري کي ادب ۽ قانون جي دائري ۾ آڻڻ لاءِ مير دانش ۽ نصير مرزا کان شاعري جي باقائده سکيا ورتي، جنهن کانپوءِ هن مشاعرا پڙهڻ سان گڏ ڪتاب به لکيا، شاهد قريشي شاگردي جي دور ۾ بهاولپور ۾ مشاعرو پڙهڻ ويو، جتي هڪ نوشي نالي شاعره سان سندس دل جو پيچ پئجي ويو ۽ دل جي لڳي کي هن پنهنجي زندگي سان منسوب ڪري ڇڏيو، ان کانپوءِ ادبي دنيا ۾ هن سندس نالي تي لکڻ شروع ڪيو، هن وقت اردو ادب کي نوشي جي نالي تي شاعري جا 15 ڪتاب ڏئي چڪو آهي، شايد هڪ شخص تي ايترا ڪتاب اردو ادب ۾ اڳ ڪنهن نه لکيا هجن، سندس خواهش آهي ته گنيز بڪ آف ورلڊ ۾ سندس نالو لکيو وڃي، پاڻ اردو شاعرن ۾ مرزا غالب، غلام مصطفيٰ زيدي، پروين شاڪر، جڏهن ته سنڌي جي شيخ اياز ۽ استاد بخاري کان متاثر آهن، سنگيت ۾ ڪلاسيڪل ميوزڪ سندن پسنديده آهي، شاهد قريشي هن وقت ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ۾ پروڊيوسر طور ڪم ڪري رهيو آهي، شاهد قريشي سٺي شاعر سان گڏ بهترين اداڪار، ڊرامه نويس ۽ ڪالم نگار پڻ آهي، هن اردو زبان هجڻ باوجود سنڌي ڊرامن ۾ به ڪم ڪيو، پي ٽي وي جي ناٽڪ رنگ ۾ بهترين ڪردار نڀايائون..


The writing skill work was carried under supervision of SIr Sohail Sangi, at Department of Mass Communication University of Sindh


Interview Qalandar Shah Lakiyari By Qayoom Sarohi

Interview Qalandar Shah Lakiyari By Qayoom Sarohi




Sep 18, 2014 at 8:53 PM


سنڌ جي ناليواري تعليمدان قلندر شاهه لڪياري کان
 انٽرو انٽرويو.
انٽرويو ڪندڙ..... عبدالقيوم سروهي

سوال: لڪياري صاحب، اوهان جڏهن جواني ۾ هوش سنڀاليو ته وقت جا ڪهڙا چئلينجز سامهون هئا؟
جواب: سجاول جي تعلقي ميرپور بٺوري ۾ 1940ع ۾ جنم ورتو، 1957ع ۾ جواني جو عروج هيو، اُن دور ۾ معاشي حالتون بهتر نه هونديون هيون، غربت جو زمانو هوندو هو، ماڻهن جو گذران معشيت هئي پر سکر بئراج جي تازي تعمير سبب پاڻي جي سپلاءِ شروع نه ٿئي هئي، فصل نه ٿيڻ ڪري معاشي طور سنگين حالتن کي منهن ڏيڻو پيو.
سوال: لڪياري صاحب، اوهان پنهنجي بنيادي تعليم ڪٿان حاصل ڪئي؟
جواب: بنيادي تعليم ميرپور بٺوري جي اسڪول مان ئي حاصل ڪيم، ماضي ۾ تعليم جو سسٽم مختلف هوندو هيو، اڳ ۾ پرائمري جا 7 درجا ۽ انگريزي جا سيون اسٽينڊرز ٿيندا هئا. 4 درجا سنڌي جا پاس ڪرڻ کانپوءِ انگريزي پڙهي سگهبي هئي، خوش قسمتي سان ساڳي ئي اسڪول ۾ اسانکي انگريزي جي سهولت به ميسر هئي، جيڪا ٻئي هنڌ ايڏي سولي نه هوندي هئي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانجو پهريون استاد ڪير هو ۽ کيس اڄ ڪهڙن لفظن سان اڄ ياد ڪندئو؟
جواب: اسانجي علائقي ۾ پهريون اسڪول استاد مولوي محمد عثمان پروا کولرايو، جنهن وٽ مون پهريون درجو پڙهيو، استاد وڏو قابل انسان هو، کيس اديب ۽ شاعر جون خوبيون به حاصل هيون، سندس رهنمائي اڄ به ياد آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانجو ننڍپڻ ۾ تعليم سان ڪيترو چاهه هوندو هو؟
سوال: تنهن زماني ۾ اڄ وانگر ٽي وي، ڊش، ڪيبل يا ٻيون سهولتون نه هونديون هيون، سڄو وقت تعليم کي ڏيندا هئاسين، منهنجي تعليم سان ذاتي گهڻي دلچسپي هوندي هئي.
سوال:  لڪياري صاحب، ڪتابن کي اوهان پڙهڻ تائين محدود رکيو يا وڌيڪ دلچسپي هوندي هئي؟
جواب: ننڍپڻ کان ڪتابن سان دوستي رهي آهي، ميهر شاهه جي ميلي تي ڪتابن جو اسٽال لڳايو ويندو هو، جتان پنهنجي خرچي مان 4 آنن، 6 آنن ۽ 8 آنن ۾ ڪتاب خريد ڪري پڙهندو هئس، درسي ڪتابن کان علاوه چار درويش، جان عالمن انجمن ۽ ٻيا ڪتاب ان زماني ۾ پڙهڻ لاءِ وٺندا هئاسين..
سوال: لڪياري صاحب، اوهان باقائده پنهنجي پروفيشن جي شروعات ڪڏهن کان ڪئي؟
جواب: شروعات ۾ ميٽرڪ کانپوءِ پرائمري ماستري ملي، جيئن ئي ايم اي انگلش 1969ع ۾ پاس ڪيم ته جنوري 1970ع ۾ سنڌ يونيورسٽي ۾ ليچرشپ جي نوڪري ملي وئي، جتي زندگي جا 30 سال تعليمي خدمتون سرانجام ڏيندي گذاريا.
سوال: لڪياري صاحب،اوهان اڄ سنڌ جا ناليوارا تعليمدان آهيو، پنهنجي پورهئي مان ڪيترو مطمئن آهيو؟
جواب: ماڻهن جي محبت آهي جن نالو ڏنو آهي، پنهنجي پورهئي مان مطمئن ناهيان، تعليم لاءِ هر قرباني ڏيڻ چاهيان پيو، پر اسانجي بدقسمتي آهي ته تعليم هميشه حڪومتن جي ڪنٽرول ۾ رهي آهي ۽ پاڪستان جي قيام کان اڄ تائين مون ايماندار حڪومت ناهي ڏٺي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهان ڪيترا ۽ ڪهڙا ايوارڊ ماڻيا آهن.؟
جواب: مارچ 2014ع ۾ صدارتي ايوارڊ تمراءِ امتياز سان نوازيو ويو، قلندر لال شهباز، سچل سائين جي سالياني ميلن ۽ ٻين مختلف ادبي انجمن پاران ڪيترائي ايواڊ ڏنا ويا آهن، ماڻهن جون محبتون ڏسي ايوارڊ وٺندو آهيان باقي ايوارڊن جي منهنجي نظر ۾ ڪا خاص اهميت ناهي، انسان جو ڪردار ئي ان لاءِ سڀ کان وڏو ايوارڊ آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانجو آئيڊل ڪير آهي؟
جواب: منهنجو ڪوبه آئيڊل نه آهي، اسان جنهن ملڪ ۾ رهون ٿا اُن ۾ اهڙي ڪا شخصيت نظر نٿي اچي جنهن جي پوئواري ڪجي، هر شخص ۾ ڪا نه ڪا خوبي ضرور هوندي آهي پر آئيڊل لاءِ خوبين جي مجموعي واري ڪردار جي ڳولا هميشه ڳولا ئي رهي آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانجي ڪا اهڙي خواهش جيڪا پوري نه ٿي؟
جواب: زندگي ۾ ڪابه خواهش ناهي رکي، فقيراڻي مزاج ۾ وقت گذارڻ چاهيندو آهيان، ٻن ويلن جي ماني ملي ٿي روح ان ۾ ئي راضي آهي.
سوال: لڪياري صاحب، زندگي جو ڪو اهڙو واقعو اسان سان شيئر ڪجو جيڪو اوهانکي ڪڏهن به نه وسرندو هجي؟
جواب: واقعن جو نالو ئي زندگي آهي، ڪٿي محبتون ته ڪٿي نفرتون مليون آهن، ڌڪا به مليا هوندا ته اُنهن کي معاف ڪري ڇڏيندو آهيان، دل ۾ بغض ناهيان رکندو تنهنڪري اڄ ڪو خاص يادگار واقعو به ناهي.
سوال: لڪياري صاحب، ڪا خوشي جيڪا اوهان اڄ به ياد ڪريو ته اوتري ئي محسوس ٿئي؟
جواب: غريب خاندان سان لاڳاپيل هئس، 1970ع ۾ جڏهن ليڪچرشپ ملي ته تمام وڏي خوشي ٿئي، جيڪا هميشه ياد رهندي آهي، ساڍا 3 سئو رپيا پگهار شروع ٿي، جيڪا ان زماني جي وڏي رقم هئي..
سوال: لڪياري صاحب، زندگي کي اوهان ڪيئن ٿا ڏسو؟
جواب: زندگي موت کان وڌيڪ بهتر آهي، دوستي کي زندگي سمجهندو آهيان، جڏهن پراڻا دوست ملندا آهن ته ايئن محسوس ٿيندو آهي ڄڻ نئين زندگي ملي وئي آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهان ڪڏهن محبت ڪئي؟
جواب: سڄي ڄمار محبتون ورهايون آهن، ٻارن، شاگردن ۽ دوستن سان گهڻي محبت ڪئي اٿم، 75 سالن جي زندگي دوران نفرتن کي پري رکي محبت کي ترجيع ڏني آهي.
سوال: لڪياري صاحب، ڇا محبت ڪرڻ ضروري آهي؟
جواب: جي ها، انسان محبت ڪاڻ ئي پيدا ٿيو آهي، جيڪو محبت نه ڪندو اُهو صرف ذاتيات ۽ دولت ڪاڻ ئي وڃي جيئي ٿو، صرف انسانن سان نه پر جانورن، پکين ۽ ٻوٽن سان به پيار ڪرڻ گهرجي.
سوال: لڪياري صاحب، پيار، محبت ۽ عشق ۾ ڪهڙو فرق آهي؟
جواب: شاعر اسد الله غالب جو شعر آهي ته، ڪهتي هين جسي عشق کلل هي دماغ ڪا، پيار هندستاني ۽ محبت عربي ٻولي جو لفظ آهي، عشق محبت کان اعليٰ درجو آهي. ننڍپڻ ۾ مقعالو پڙهيو ته عشق نارن، يعني عشق باهه آهي، جيڪو الله کانسواءِ هر شئي کي ساڙهي ڇڏي ٿو. علم نفسيات وارن به ان تي مختلف قسمن جي ريسرچ ڪئي آهي، مطلب انهن ۾ فرق ضرور آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانکي تنهائي پسند آهي يا ميڙاڪن ۾ رهڻ چاهيندا آهيو؟
جواب: هجون سان دلچسپي ناهي هوندي، ادبي ميڙاڪن ۾ صرف ڪجهه سکڻ لاءِ شرڪت ڪندو آهيان، اڪثر اڪيلائي ۾ وقت گذاريندو آهيان، جنهن دوران ڪتاب ئي منهنجو بهترين ساٿي هوندو آهي.
سوال: لڪياري صاحب، اوهين ڪهڙا شهر گهميا آهن ۽ سڀ کان وڌيڪ مزو ڪٿي آيو؟
جواب: ٻاهريان ملڪ ته ناهن گهميا پر تقريبن پاڪستان سڄو گهمي ڏٺو آهي، سنڌ جهڙي خوبصورت ڌرتي ڪٿي نه ملي، اهو ئي سبب آهي جيڪو سنڌ ۾ رهي ٿو اُن کي ٻيا ملڪ گهمڻ جي اُڪير گهٽ رهي ٿي، ڇاڪاڻ ته ڪوهستان، ٿر ۽ لاڙ جهڙا من موهيندڙ هنڌ ڪنهن وٽ به ناهن.
سوال: لڪياري صاحب، اوهانجي شاعري سان دلچسپي آهي؟
جواب: مان پاڻ شاعري ڪئي آهي، 1956ع ۾ پهريون نظم لکيو، پنهنجي شاعري شايع ناهيان ڪرائيندو، شاهه عبدالطيف ڀٽائي کي گهڻو پڙهندو آهيان، استاد بخاري جي شاعري کان متاثر آهيان، احمد ملاح، محمد بخش ۽ علي محمد مجروح وڏا شاعر آهن، جن جو اڄ ذڪر ئي ناهي، جيڪا افسوس جوڳي ڳالهه آهي.
سوال: لڪياري صاحب، موسيقي کي ڪيئن ٿا ڏسو؟
جواب: موسيقي انسان جي ڏکندڙ رڳ آهي، ڳوٺن ۾ يڪتاري ۽ چپڙي تي صوفياڻه ڪلام شوق سان ٻڌندا هئاسين، ڪلاسيڪل ميوزڪ وڌيڪ پسند آهي، استاد منطور علي خان، استاد اميد علي، وحيد علي ۽ استاد الهه ڏنو نوناري کي دل سان ٻڌندو آهيان، وقت گذرڻ سان رنگين فلمي موسيقي آئي جنهن پڻ متاثر ڪيو.
سوال: لڪياري صاحب، آخر ۾ ڪو پيغام ۽ خاص طور سنڌ يونيورسٽي جي شاگرن لاءِ ڪهڙو مسيج ڏيڻ چاهيندا؟
جواب: منهنجو هميشه نعرو رهيو آهي ته سي ٽو، ڪامپيٽينٽ ۽ ڪريڪٽر، اسانجي تعليمي نظام ۾ ڪردار جو ڪو ذڪر ئي ناهي، ڪاميٽينٽ به ماضي جي ڀيٽ ۾ نظر نٿو اچي، دنيا گوبل وليج آهي، شاگردن کي ڪامپيٽينٽ ۽ ڪريڪٽر کي فالو ڪرڻ گهرجي، انسانيت سان محبت ڪريو، ننڍ وڏائي جو فرق ختم ڪريو، ماڻهو ننڍو وڏو ناهي ٿيندو، ڪردار ئي ماڻهن کي اوچو ۽ وڏو ڪري سگهي ٿو.

The writing skill work was carried under supervision of SIr Sohail Sangi, at Department of Mass Communication University of Sindh